Borsadaki büyük oyuncular spekülasyon yapıyor mu?

Bilindiği gibi borsa varlığı temsil eden kağıtların alınıp satıldığı pazarlardır. İnsanlar kendi başına alım satım yapamayacağı için ellerinde ki değerleri bu pazarlara sunarlar ya da bu pazarlardan almak isterler. Borsa için en önemli argüman ise fiyat mekanizmasıdır. Liberal yaklaşımda piyasanın kendiliğinden fiyat belirleyeceği öngörülerek herhangi bir otoritenin müdahalesi kabul edilmez. Kendiliğinde oluşan pazar fiyatı zaten en makul seviyede gerçekleşecek düşüncesi hakimdir. Bu felsefeye göre devletin görevi pazarın güvenliğini sağlamakla sınırlıdır. Böylece en güvenli alış veriş ortamı sağlanacaktır.

Spekülasyon Nedir?

Fiyat oluşumu arz ve talep tarafında belirlenirken bu sisteme bazı 3. şahıs ya da kurumlar etki edebilirler. Bu etkilerden biri spekülasyon olarak isimlendirilir. Spekülasyon fiyat oluşumuna illegal olmayacak bazı yöntemlerle etki etme çabasıdır. Bir senede aslen ihtiyaç yokken yüksek seviyede alım gerçekleştirmek buna örnektir. Alıcı çok sayıda alım gerçekleştirip pazar fiyatının yükselmesini sağlar ve oluşan yüksek fiyattan satış yaparak kazanç sağlar. Bu yöntem ahlaki olmasa bile hukuken yapılabilen bir işlemdir.

2. bir müdahale şekli ise manipülasyondur. Alıcı ya da satıcı işlem yapmak istediği kağıt üzerine yasal olmayan hamlelerde bulunarak fiyat değişikliğine sebep olur. Örneğin bir alıcının almak istediği senete ait şirket hakkında basına yalan haber sızdırıp o şirketin prestijini sarsabilir. Böylece şirketin değeri düşer ve almak istenen senetler çok daha ucuza alınabilir. Bu yöntem ahlaki olmadığı gibi yasa dışıdır da.

Bu iki hamle şekli arasında ki en önemli fark manipülasyonun kesinlikle suç olmasıdır. Büyük ekonomilerde manipülasyon suç statüsünde iken gelişmekte olan ülkelerde spekülasyon ve manipülasyon hukuk mevzuatına girmemiş olabileceğinden pazar ekonomisi sağlıklı işlememektedir.

Büyük Oyuncular Spekülasyon Yapar mı?

Oyuncu ellerinde ki sermayeyi artırmak için devamlı alım satım işlemi yaparken karlarını artırmak için alternatif yollar ararlar. Spekülasyon bunun ilk aracıdır. Özellikle büyük oyuncular dikkat çekmemek adına direkt kendi namlarından olmasa bile organik bağlantıları olan alıcı ya da satıcı vasıtasıyla spekülatif hamlelerde bulunabilirler. Pazar ekonomisinde alım satım işlemlerinde bir sınırlama olmadığı için bu tarz alım satımlara sıkça rastlanır. Fakat uzun süre spekülatif alım satım yaptığı düşünülen oyunculara güven azalacağından bu hamlelerin 3. şahıslar aracılığıyla yapılması daha yaygın bir durumdur. Hali hazırda suç teşkil etmeyen ve kar artırıcı sonuç verecek olan spekülatif hamleler hemen hemen her ekonomide gerçekleşir.